Waarom je tekst wat humor kan gebruiken
“Is humor gebruiken in deze tekst wel gepast?” “Wat als ze ons dan niet meer serieus nemen?” “Ik weet niet of mijn klanten hetzelfde gevoel voor humor hebben.” Veel mensen zijn terughoudend wat betreft humor in hun zakelijke teksten, omdat ze bang zijn anders niet serieus (lees vakkundig) over te komen. Het tegenovergestelde is waar. Als we kijken naar de manieren waarop je een tekst schrijft, dan zien we dat likeability een belangrijke invloed is. En humor verhoogt in grote stappen iemands ‘leukheid’. Een ander bezwaar dat mensen inbrengen, is dat ze denken dat ze minstens een dijenkletser moeten kunnen schrijven en dat daar speciale talenten voor nodig zijn.
Het goede nieuws is dat kleine grapjes helemaal niet zo moeilijk te schrijven zijn en dat je met een beetje lef en wat kennis van humoristische stijlfiguren een heel eind komt.
5 tips voor het gebruik van humor in teksten
Om je een beetje op weg te helpen, geef ik hier een aantal makkelijk toepasbare vormen van humor met een voorbeeld. Je kunt bijvoorbeeld jezelf ten doel stellen dat je in je volgende tekst één van deze tips eens gaat gebruiken. Voor je het weet sta je te stand-uppen in een comedycafé, maar goed, laten we niet op de zaken vooruitlopen.
De voorbeelden die ik gebruik zijn allemaal misschien geen dijenkletsers, maar maken heel goed duidelijk wat ik bedoel - dus ik zet dat nu even voorop. Zodat jullie niet denken dat ik niet grappig ben ;-).
- Overdrijvingen: dit is een stijlfiguur dat prima in een zakelijke tekst kan. Je overdrijft je kwaliteit bijvoorbeeld even heel erg, waardoor iedereen begrijpt dat dit een grapje is, maar waardoor de boodschap juist goed overkomt en blijft hangen. Voorbeeld: de reclame voor in de jaren 80, die zo snel waren dat als je bestelde, je de toeter van de vrachtwagen al hoorde.
- Vergelijking: dit is een veelgebruikte en makkelijke manier om een veelzeggend grapje te maken. Het kan leuk zijn om daar net iets te kiezen uit een heel andere tak van sport. Voorbeeld: 'Wij zijn de Mercedes onder de onderbroeken'.
- Woordspeling: hierbij gebruik je een tweede betekenis van een woord, waar de eerste betekenis verwacht wordt of waarbij de klank hetzelfde is. Voorbeeld: 'Er is een caravan van de weg af geblazen, 167 mensen konden worden gearresteerd!' Aldus Herman Finkers uit: EHBO is de lust en mijn leven!
- 1, 2, 3: hierbij maak je een opsomming waarbij de derde afwijkt van de verwachting. Voorbeeld: wat wij belangrijk vinden: klanttevredenheid, efficiënt werken en pizza.
- Zelfspot: jezelf niet zo serieus nemen, is een hele simpele manier om sympathiek over te komen. In zakelijke teksten is het wel belangrijk dit niet té veel te doen, want je wil wel als de autoriteit op jouw vakgebied overkomen. Voorbeeld: "In teksten waken we er ervoor om tangconstructies, onnodig wollig taalgebruik en veel te veel herhalingen, en uitweidingen zoals over die ene klant die laatst iets bijzonders zei, en herhalingen te gebruiken en zullen voortvarend, rigoureus en beslist, zinnen als deze schrappen." In die laatste zin zit ook nog een herhaling van het woord “herhaling”. Hierbij speel je dus met de vorm en de betekenis van het woord.
Deze opsomming is natuurlijk bij lange na niet compleet. Ik heb voor dit doel de meest geschikte vormen eruit gepikt. Zo is bijvoorbeeld absurdisme een hele interessante en prachtige vorm van humor, maar voor zakelijke teksten ongeschikt. Lezers zouden het alleen maar verwarrend vinden en dat is niet je bedoeling.
Ik wens jullie veel plezier bij het bedenken en schrijven van kleine grapjes in jullie teksten. En heb je even inspiratie nodig? Hier kun je mij altijd voor storen, dus bel of mail mij vooral met grapvraag; al sparrend hebben we binnen een paar minuten een grapje!
